RUMELİ SEVDALISI USTA BİR BELGESELCİ: İSMET ARASAN

RUMELİ SEVDALISI USTA BİR BELGESELCİ: İSMET ARASAN
Kendilerini kültür ve sanata adamış, sürekli düşünen, yazan, eserler üretmeye, bizleri aydınlatmaya çalışan, “yaşayan kültür ve sanat hazineleri” diyebileceğimiz çok değerli sanatçılarımız ve aydınlarımız var.
Ne yazık ki bazen çok yakınımızda olsalar da bu kıymetli sanatçılarımızdan, onların aslında bizler için ortaya koydukları bu gayretlerinden, eserlerinden ilgisizliğimiz ve bilgisizliğimiz nedeniyle haberdar olamıyor, hak ettikleri değeri veremiyoruz.
İşte bu yazımda, yaşayan kültür ve sanat hazinelerinden biri olan; çok yakınımızda, Çatalca’nın Istranca köyünde 1959 yılında doğduğu evde mütevazi bir şekilde yaşamaya ve üretmeye devam eden bağımsız sinemacı, yapımcı, yönetmen, usta belgeselci, şair ve yazar, Rumeli sevdalısı İsmet Arasan’dan, onun Rumeli’yi anlatan, her biri özenle hazırlanmış duygu yüklü ve bilgi dolu belgesellerinden bahsetmek istiyorum.
Arasan, Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Prof. Sami Şekeroğlu Sinema Televizyon Bölümü mezunudur (1985). Türk Sineması ustalarının öğrencisi oldu. Halit Refiğ, Okan Uysaler, Kartal Tibet ve Suha Arın’ın yönetmen yardımcılığını yaptı. TRT, Yeşilçam ve televizyon piyasasında çalıştı. Belgesel sinema alanında ustalaştı.
Otuzu aşkın belgesel yaptı. Özellikle insan odaklı ve şairliğinin de etkisiyle şiir tadında özgün bir sinema dili olduğu kabul edilir. Az bilinen konulardaki “usta işi” olarak tanımlanmış belgesel filmleri ile tanınır. Ayrıca “Zelenika” ve “Girgina” adlı iki şiir kitabı yayınlanmış, bazı şiirleri Bulgarca’ya çevrilmiştir.
Sinemacı ve yazar Hasan Özgen’e göre “İsmet Arasan, dokunulmayana dokunan, arkada kalanı tarihin öznesi haline getiren bir “sinema dervişi”. Bilgi derleyişi, araştırma sabrı ve sinemasal anlatım yeteneği ile bir geleneğin de önemli ve özgün temsilcisi…”
İsmet Arasan’ın yapım ve yönetmenliğini yaptığı belgesel filmlerden bir kaçından özet olarak bahsedelim:
1-) BALKANLARIN TÜRKÇE HAFIZASI
Bu film; Balkanlardaki Türk dilinin kader yolculuğuna, Kosova’da yaşayan iki Türkbilimcinin (Prof. Nimetullah Hafız ve Prof. Tacida Zübceviç Hafız) hayatı, sanatı ve eserleri üzerinden halklara ve dillerine, onların kültürel arayışlarına derinlemesine bir bakış çabasıdır.
2-) GÜLÇINAR İLHAMİ EMİN
Bu film; 1931 Yılında Makedonya’nın Radoviş şehrinde doğan Türk şair, yazar ve kültür adamı İlhami Emin’in hayatı, sanatı ve eserleri üzerine belgesel.
3-) BALKANLARIN KALBİNDEKİ SAHNE
Makedonya’da 70 yıl önce kurulan Üsküp Türk Tiyatrosunun çarpıcı hayat öyküsü.
4-) ADAKALE SÖZLERİM ÇOKTUR
Tuna nehrinde, 1970 yılında sulara gömülen Türklerin yaşadığı Adakale adasının masalsı öyküsü.
5-) SON SESLER
Kafkasya kökenli Ubıh halkının Balıkesir-Manyas’ın Hacıosman Köyü’nde yaşayan ve Ubıhçayı konuşabilen son Ubıh Tevfik Esenç’in hüzünlü hayatı, bir dilin ve kültürün can çekişme öyküsü.
Marifet iltifata tabidir. Elbette ki bu gayretlerin, ortaya konulan bu eserlerin ödülsüz kalması düşünülemez.
Arasan’ın eserleri yurtdışı ve yurt içinde televizyonlarda, festivallerde gösterilmiş ve ödüller kazanmıştır. Filmleri Altın Portakal, Altın Koza, Kanada Türk Filmleri Festivali, Paris Cinema du Reel dahil yurt içi ve dışında birçok ödüle layık bulunmuş, ülkemizi temsil etmiştir.
“Balkanların Türkçe Hafızası” belgeseli Bursa’da 2022 yılında gerçekleştirilen 2.Uluslararası Korkutata Türk Dünyası Film Festivali’nde “Türkiye Temsilcisi” seçilerek, 3.’lük ödülüne layık görülmüştür.
İsmet Arasan hocamızla tanışmamız 1 Ekim 2022 günü TESAD (Trakya Edebiyat ve Sanat Dostları), Atatürkçü Düşünce Derneği Tekirdağ Şubesi ve Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Kent Konseyi katkılarıyla Tarihi Beş Evler’de gerçekleştirilen “Güz Buluşması” etkinliği vesilesiyle oldu.
Program bitiminde, etkinliğin mimarları, ayrıca gazetemizin köşe yazarları da olan değerli büyüklerim Celal Çalık ve Nilgün Yazar, “Güz Buluşması”nın onur konuğu olan ve yurtdışında büyük başarılara imza atan değerli şairimiz İbrahim Kamberoğlu, belgesel film yapımcısı ve yönetmeni İsmet Arasan, gazeteci, yazar ve şair Nazmi Metin ile birlikte Tekirdağ sahilinde çay içip sohbet ettik. Bu sohbet esnasında dedemin 1913 yılında Üsküp’ten göç etmek zorunda kalarak Tekirdağ’a geldiğini, Kosova’daki uluslararası barış misyonlarında 2004-2005 ve 2011-2014 yılları arasında görev yaptığımı söyleyince İsmet Arasan hocamla kendimizi Üsküp ve Kosova merkezli koyu bir Rumeli sohbetinin içinde bulduk.
Belgesel çalışmaları dolayısıyla bir çok defa ve uzun süreli Makedonya ve Kosova’da bulunduğu için oraları köylerine kadar çok iyi bildiğini söyleyince daha da bir heyecanlandım. Balkanlar ile ilgili yapımcı ve yönetmen olarak imza attığı belgesellerden de o kısa sürede özet mahiyetinde bahsetti.
Aylar önce Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi’nin (BAL-TAM) internet sitesinde “Balkanların Türkçe Hafızası Belgeseli Türkiye’de Gösterime Girdi” başlıklı bir paylaşımda filmin İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nde galasının yapıldığını gördüm. Yine başka bir sosyal medya paylaşımında “Adakale Sözlerim Çoktur “ belgesel filminin Lüleburgaz’da gösterime sunulduğunu görünce kendi sosyal medya hesabımdan bir paylaşım yaptım ve bu paylaşımda özetle şunu vurgulamak istedim:
“ İsmet Arasan’ın Rumeli temalı usta işi belgesellerini benim gibi Rumeli kökenli bir çok insanın yaşadığı memleketimiz Tekirdağ’da da büyük salonlarda kalabalık bir şekilde seyretmek istiyoruz. Bunun için de İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’müzden ve belediyelerimizden gerekli desteği sağlamalarını ve bu konuyu (talebimizi) faaliyet planlamalarına dahil etmelerini istiyor ve bekliyoruz.”
Aynı çağrımızı ve talebimizi bu yazımız vesilesiyle bir kez daha tekrarlamak istiyor, en kısa zamanda İsmet Arasan hocamızın da katılımlarıyla tertip edilecek bir galayla bu belgeselleri Tekirdağımızda da seyretmek istiyoruz.