KÖMÜRDEN GAZ ELDE ETME TEKNOLOJİSİ

KÖMÜRDEN GAZ ELDE ETME TEKNOLOJİSİ

Evet başlığı okuyunca şaşırmayın yanlış okumadınız, kömürün bugünkü yeni teknolojiler ile yerinde gazlaştırılmasından bahsedeceğiz.
Yeraltı ve gaz deyince halkımızın aklına ilk etapta doğalgaz gelmektedir. Yalnız bu tek gaz kaynağımız değildir. Gelişen teknoloji ve araştırmalar ile yeraltında gaz çeşitliliği de aynı oranda artmaktadır.
Yeraltında enerji kaynağı olarak doğalgazın dışında kaya gazı ve yeni teknolojiler kullanılarak kömürün yerinde gazlaştırılması da vardır.
Kaya gazı ile doğalgaz arasındaki farkı kabaca tarif edersek, petrol ve doğalgaz ana kayayı terk ederek farklı kayaçlar içine yerleşirken, kaya gazı bu ana kayayı terk etmeyip kalan gaz olarak tarif edilebilir.
İşin aslı konumuza dönersek kömürün yerinde gazlaştırılması fikrinin ortaya çıkışı, sürecin devamı ve son durumu size buradan aktarmaya çalışacağım.
Kömürün gazlaştırılması fikri ilk olarak 1868 Sir William Simens Londra Kimya Derneğine hitaben yaptığı konuşmada, madendeki atıklar ve durgun kömürün yeraltında gazlaştırma fikrini ortaya atmıştır. Fikir bazında başlayan düşünce 1900 lü yıllarda Rus Kimyager Dmitri Mendeleyev ve Amerikalı bir mühendis olan Anson G. Betts ile devam etmiştir. Devamında 1913 yıllında bu konu hakkında Rus Vlademir Lenin tarafından ‘Teknolojinin Büyük Zaferi’ başlıklı bir makale yazılmıştır.
Kömürün gazlaştırılması konusunda ilk testler Sovyetler Birliğinde 1928-1939 yılları aralığında yapılmıştır. Buna istinaden sonrasında bu çalışmalara Amerika Birleşik Devletleri’nde 1947-1958 de çalışılmış daha sonrada bu çalışmalar Avrupa ve Dünyanın çeşitli ülkelerinde 1999 yılına kadar belirli süreçlerde devam etmiştir.
Son yıllarda da düşük kalorili ve ince tabakalı kömürleri yeraltında bırakmamak ve ekonomiye kazandırmak için bu konular ile ilgili çeşitli ülkelerde denemeler olmuş ve olmaya devam etmektedir.
Ülkemizde de gerek devletimizin güzide kuruluşları olan MTA ve TKİ, gerek ise üniversitelerin ilgili bölümlerinde çeşitli çalışmalar yapılmış, Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı vb. yarı resmi ve özel kuruluşlar tarafından da konu ile ilgili çalışmalar desteklenmiştir.
Bölgemizde de son yıllarda bu çalışmalar Trakya da ki madencilerin de dikkatini çekmiş ve konu hakkında üniversiteler ile ortaklaşa çalışmalar yaparak konuya olan ilgilerini belli etmişler ve çalışmalara belli bir düzeyde devam etmişlerdir.
Bu çalışmalara örnek verirsek bölgemizdeki maden firmalarından UYSAL Madencilik ilk araştırma yapanlardan olup devamında AKÇELİK Madencilik ve son olarak İBRİCE Kömür İşletmeleri bu konuya dikkatini vermiş ve üniversite bazlı çalışmalar ve incelemelere başlamışlardır.
Bu çalışmaların Trakya da faaliyet gösteren düşük kalorili kömürlere sahip madencilerin de dikkatini çekmesi bizim de en büyük arzumuz olacaktır. Bu çalışmalar da istenildiği seviye ye gelindiği zaman hem yeraltındaki çıkaramadığımız ve ülke ekonomisine kazandıramadığımız kömürlerin gaz haline getirilip değerlendirilmesi hem de doğalgaz tedarikinde dışa bağımlığımızın azalması sağlanabilecektir.
Şu sıralarda yaşadığımız enerji tedariki ve yüksek ithalat maliyetleri sıkıntıları da göz önüne alındığında devletimizin kendi milli kaynağımız olan kömürün yüksek teknoloji kullanılarak milletimizin hizmetine sunulmasına odaklanması ve bu girişimde bulunan özel sektör firmalarını desteklemesi gerekmektedir.