CAMİ ADABI

CAMİ ADABI Söze rahman ve rahim olan Allah’ın adıyla başlarken O na sonsuz hamdü senalar yüce peygamberimize ve ehl-i beytine de salatü selam olsun Allah adına yapılan ilk mescit ilk secdegah Kabe’yi Şeriftir. Camilerimiz mescitlerin her biri kabe’nin birer şubesidir Kabe-i Şerif mecazi anlam olarak Beytullah (Allah’ın Evi )olarak da anılmaktadır İbadet edilen yerlere mabet denmektedir Cuma bayram cenaze namazlarını topluca kılınması zorunluluğu ve cemaatle namazın 27 derece daha sevap oluşu sebebiyle( Beyhaki 2567 )mescitler camiler oluşturulmuştur C Camilerimiz en kutsal mekanlardır Allah adına ibadet edilen Kur’an okunan namaz kılınan Allah’ı zikreden mekan oluşu sebebiyle saygı gösterilmesi gereken kutsal mekanlardır Kabe-i Şerif Mescid-i Nebevi Mescid-i Aksa özellikleri olan en meşhur en kutsal mekanlardır Müslümanların kıblegahı ilk dönemde Mescidi Aksa iken peygamberimizin isteği ve ilahi emir gereği (Bakara 144)Kabe-i Şerif Müslümanların kıblesi olmuştur Kıbleye yönelmek namazın farzlarından biridir Kıbleye karşı ayak uzatmak tükürmek yasaklanmıştır Peygamberimiz döneminde mescitler hurma ağaçlarından müteşekkil iken sonraları ihtiyaca binaen büyük mescitler camiler yapılmıştır Selçuklular ve Osmanlılar zamanında da muhteşem eserler yapılmıştır Mimari özellikler ortaya konmuş cami kapılarında tahta oymacılığı fildişi kakmacılığı geliştiği gibi hat sanatının tezhibin en güzel örnekleri verilmiştir Sultanlar adına yapılan Selahattin Camileri şaheser olarak hala ayakta durmaktadır Davut Ağa ve Mimar Sinan gibi dev mimarlar dünya tarihine geçmiştir Camilerimiz aynı zamanda toplumsal mekanlardır Bu sebeple edep denilen toplumsal kurallara saygı gösterilmeli uyulmalıdır Camileri mescitleri kutsallaştıran ”Mescitler Allah içindir ” (Cin18) Camilere en temiz elbiselerle en güzel kokular sürülerek gidilmelidir Ayet-i kerimede ziynetlerinizi takının ( Araf 31) emrini müfessirlerimiz güzel temiz elbiseler olarak beyan etmişlerdir Mescitlere koşmadan gitmelidir yetişemediğimiz farzı kalan rekatlarını tamamlayanların da cemaat sevabı alacağını peygamberimiz özellikle belirtmiştir Adap kuralları uyulacak yapılacak kurallar anlamına gelmektedir Mescide sağ ayakla girilir Besmele çekilip Rabbim mağfiret et rahmet kapılarını aç diye dua edip peygamberimize salât ü selâm edilmelidir Mescide giderken her adıma sevap verilirken ve bir günahı silinir Bu kişi namazgahta olduğu sürece melekler Allah’ım bu kulunu bağışla merhamet et diye dua ederler( Müslim 1735Beyhaki 2573) Bu duaya nail olmak isteyen müminler ezandan önce camilere koşarlar Yine peygamberimiz yatsıyı cemaatle kılan gecenin ilk yarısını ibadetle geçirmiş olur Sabah namazını cemaatle kılan da gecenin tamamını ibadetle geçirmiş gibidir (Beyhaki 2589) Mescitler insanlar için yıldırım’ı çekip zararı önleyen paratonerler gibidir Enes Bin Malik rivayeti ile kudsi hadiste yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor:Yeryüzü halkına bir azap düşünürüm ancak mescitleri ima edenlere birbirini Allah için sevenlere seher vakti istiğfar edenlere bakınca azaptan vazgeçerim (Beyhaki 2685) İbni Abbas rivayeti :Mescitler Allahın yeryüzündeki evleridir Mescitler yıldızların sema’dan ışık saçtıkları gibi yeryüzü halkına ışık saçarlar (Beyhaki 2687) Said El Müseyyeb rivayeti: Mescitlerin insanlardan olan sütunları (direkleri müdavimleri )vardır Bu müdavimlerinden de meleklerden oturan arkadaşları vardır (Beyhaki 2691) Ebu Hureyre rivayeti:Namaz kılmak ve Allah’ı zikretmek için mescitleri mesken tutan kulları Cenabı Hak güler yüzle karşılar (A Hambel 3629 )Mescide uzaktan gelenin sevabı daha çoktur( A.Hambel 3633) Ey Kağb mescitteyken parmaklarını birbirine geçirme öyle yapman şeytan işidir (A.Hambel 3645) Normal vatandaşların kılıç ve benzeri kesici aletlerle mescide girilmemesi önlem alınması tavsiye edilmiştir (Tirmizi 2163 A. Hanbel 3656) Yine peygamberimiz tükürme ihtiyacı hasıl olunca gerekli önlemi almayı tavsiye etmiştir ( A.Hanbel 3674) Yine yüce peygamberimiz mescide gelirken ağır kokusu olan cemaati rahatsız eden soğan sarımsak yemeği men etmiştir (A.Hanbel 3733 )Resulullah mescitlerde kayıp eşya duyurusunun yapılmasını mescitte alışveriş yapılmasını yasaklamıştır (A.Hanbel 3758-3759) Mescitlerde şiir okunmaz eza uygulanmaz ve kısas yapılmaz (A.Hanbel 3765 )İbni Mesud rivayeti : Kabirleri mescit edinenler en kötü kişilerdir ( A.Hanbel 3810 )Mescitlerde uyulması gereken en önemli kural da saf düzenine uymaktır Mescide önce gelenler ilk safı doldurmalı sonra gelen arka safı doldurmalıdır Farzı kılarken boş yerler doldurulur Peygamberimiz meleklerini saf tutusu gibi saf tutunuş buyurarak Omuzların sıkıca birbirine değmesini emretmiş saftaki boşluğu doldurana en sevaplı adım demiş cennette o kişiye ev inşa edeceğini belirtmiştir Bazı hadislerde bu kişinin meleklerin dua ettiklerini ve bağışlandığı derecesinin yükseldiğini beyan edilmektedir (Heysemi 2502 A Hambel 7384 )Yine peygamberimiz şeytanların saftaki boşluklardan girip huzursuzluk yarattığını vurgulamıştır Safların fazilet’in de birinci saf önemlidir Birinci safta imamın hemen ortasında sağ tarafındafıkhi hükümleri bilenler bulunmalıdır (Heysemi 2504) İlk saf için melekler dua ettiği gibi peygamberimiz ilk saf için üç ikinci saftakiler için iki defa diğerleri için bir defa mağfiret dilemiştir Eğer insanlar ilk saftaki sevabı bilselerdi kura çekerlerdi yarışırlardı diye buyurmuştur (Heysemi-2508 2518 )Peygamberimiz erkekler için safların en hayırlısının ilk saf kadınlar içinde son saf olduğunu beyan etmiştir (Heysemi 2519- 2523 )Safa girmeyip de yalnız başına kılana peygamberimiz yanına birini çağırsaydın namazın olmadı tekrar kıl demiştir (A.Hanbel 7404 Heysemi 2538 )Camiye İlk girişte iki rekat mescit namazı kılınmalıdır( A. Hambel 3854) Camiden çıkarken de Allah’ın rahmet fazilet kapılarını aç diyerek çıkılmalıdır Cenabı Hak dinimizi öğrenmeye öğrendiklerimizle amel etmeyi nasip etsin Camilerimizi mamur ve inşa edenlerden Allah razı olsun Cenabı Hak cümlemizi cami müdavimlerinden eylesin Amin