Dolar 32,3660
Euro 34,9560
Altın 2.325,42
BİST 9.079,97
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Tekirdağ 20°C
Parçalı Bulutlu
Tekirdağ
20°C
Parçalı Bulutlu
Cts 23°C
Paz 23°C
Pts 24°C
Sal 19°C

TORUK:”TOHUMDA MİLLİ ÜRETİM GEREKLİ”

TORUK:”TOHUMDA MİLLİ ÜRETİM GEREKLİ”

Trakya Tohumcular Derneği Başkanı İbrahim Toruk Aydınlık gazetesine verdiği demeçte ,”Tohum pazarımız tekellerin elinde” dedi.
Türk tohum pazarının birçok temel üründe yabancı firmaların tekelinde olduğuna dikkat çeken Trakya Tohumcular Derneği Başkanı Ziraat Yüksek Mühendisi İbrahim Toruk, ‘Yerli üretime değil tohumda milli üretime ihtiyaç var.’ mesajı verdi.
Türkiye tohumculuk sektörü kamuoyundaki genel kanaatin aksine birçok alanda önemli başarılar elde etti. Ülkemiz özellikle sebze ve fidede dünyanın birçok yerine ihracat yapar hale geldi. İlk dokuz ay itibarıyla 2022 yılında Türkiye 150.8 milyon dolarlık tohum ihracatı yaptı. İthalat ise 137.8 milyon dolar oldu. Şu haliyle Türkiye tohumculukta dış fazla veriyormuş gibi görünüyor. Fakat işin rengi başka. Trakya Tohumcular Derneği Başkanı Ziraat Yüksek Mühendisi İbrahim Toruk ile tohumculuk sektörümüz üzerine sohbet ettiğimizde söz konusu ihracatın özellikle hububat ve yağlı tohumlar tarafındaki önemli kısmını ülkemizde üretim yapan yabancı şirketler tarafından gerçekleştirildiğini öğrendik.

DÜNYA ÇAPINDA 10 FİRMAMIZ YOK
Trakya Tohumcular Derneği Başkanı Toruk, “Türkiye’de iki tür tohumculuk var. Kamu eliyle kurulan alt ve üst birlikler var. Mevcut idarenin güdümünde olan birlikler var. Bu Türk tohumculuk sektörünü kalitesizleştiren bir durum haline geldi. Herkes işin kolayına kaçıyor. Zor olanı yapmıyoruz.” diyor. Ülkemizde dünya markası olmuş birkaç milli firma bulunduğuna değinen Toruk, “Bin 40 üretici firma var ama dünya çapında 10 firma sayamıyoruz. Tohumcu olmanın yolu; bir yer kirala, bir ziraat mühendisi bul tamam. Tarım il müdürlüğüne ben tohum üretmek istiyorum dersin; kiralık depon olacak, bir tohum fiması ile anlaşman olacak, bunu yapınca tohumcu oluyorsun. Sektörün yüzde 60-70’i böyle” bilgisini verdi.

AVRUPALI TÜRK TOHUMU KULLANIYOR
Bir sektörün “kolay yoldan para kazanma” işine döndüğünde orada niteliğin kalmadığına değinen Toruk, “Üretip tarlaya düşen tohumluk miktarına bakınca yüzde 50 düzeyinde yolsuzluk var.” gibi ciddi bir iddiayı dillendirdi. İlgili bakanlığın da bunu bildiğini fakat tahıl tohumculuğunda maalesef bu sorunun yaşandığını belirten Toruk, “Tohumculuk gündemde olmak zorunda. Türkler’in tarih boyunca en başarılı olduğu sektör tohumculuktur. Tohumculukta Avrupa Birliği’nde bazı tür ve çeşitlerde yüzde 30 pazar payına sahibiz. Biz İsrail tohumu değil Avrupalılar Türk tohumu kullanıyor.” dedi.

RUSYA ÖRNEĞİ DERS OLMALI
“Yerli SİHA, uçak, otomobil vs.Bunları yapamıyorsanız zaten ortaya çıkmanız yanlış. Ama bunlar da yapılıyor. Bir kısım tabi dışardan alınabilir. Ama tohum! Türkiye’de her şey yerli üretim oldu ama yerli malı değil yani milli değil.” mesajı veren Toruk, şunları anlattı: “Rusya’nın başına gelen bir olay var. Dünyanın en büyük ayçiçek üretimi olan ülke. Ama tohumunun yüzde 99’unu dışarıdan alır. Rusya yüzde 40’ını bizden alır ana; Amerikan, Franssız, Çin, Alman firmasından alır. Rusya tohum istiyor. Amerikan firması veremiyor. Sadece Çin firması veriyor. Rusya tohumsuz kaldı. Rusya tohum arıyor. Üç gün sonra bizim de başımıza gelebilir. Diyoruz ki; kendi ihtiyacımızı kendimiz karşılamamız gerekir, ilk başta kalite düşük kalabilir ama bunu başarabiliriz. Rusya istese bunu on yılda yapamaz.”

YABANCILARIN İNSAFINA KALMAYALIM
Tahıldan hibrit ayçiçek tohumculuğuna kadar Türkiye’nin bazı temel ürünlerde yüzde 100 dışa bağımlı olduğunu savunan Trakya Tohumcular Derneği Başkanı Toruk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Yerli üretim yapan çok uluslu firmalar bize kızdılar, kilidi vurup çıktılar diyelim gittikleri gün şeker pancarında, hibrit mısırda, ayçiçeğinde üretim yapamazsınız, pamukta da yüzde 90 azalırsınız. Soya da yapamazsınız. Yerli üretime değil tohumda milli üretime ihtiyaç var. Çeşitler milli olsun, Rusya’da üretelim, dünyaya satalım. Millilik de şu; bugün Rusya’ya yapılanı üç gün sonra bize yaparlarsa. Üretemezsiniz. Anadolu’da kalıcı kuraklık var. Bunları bilim insanları söylüyor. İklim krizini onlar haber veriyorlar. Trakya’da yağışta sorun yok ama ani hava olayları olacak diyorlar. Bu sene öyle kuraklık var ki. Evinizde olmazsa kimse size vermez.”

Dünyanın çok hızlı geliştiğine dikkat çeken Toruk, Batılı firmaların sektördeki hakimiyetini şöyle anlattı: “Dünyada bir numaralı tohumcular; ABD, Fransa, Almanya, Hollanda, İtalya.. Burada bir Rusya, İsrail, Çin yok. Sovyetler dağılmadan önce 11-12 yılda klasik yöntemle çeşit elde ediliyordu. Tahıl tohumunda Sovyet ülkelerinin geliştirdiği çeşitler mükemmeldi. Bugüne kadar bizim de ektiğimiz son 5-10 yıla kadar Sovyet tohumlarıdır. Daha sonra bilim ilerleyince hızlı ıslah başladı. Sermayesi olan gruplar müthiş çeşitler çıkardı. Dünyanın en önemli tohum ıslah merkezi Bulgaristan Sadovo’daydı. Türkiye’deki birçok çeşit Bulgar’dır. Şimdi o pazarın yüzde 78-80’i Fransız firmasında. Üç yılda bu oldu. Aynı firma Sırbistan, Macaristan, Romanya’da böyle pazara sahip oldu. Rusya’da da Alman tohumları hakim. On yıl önce lider olan ülkelerin adından bile söz edilmiyor. Bu tohum ülkeleri, arpa ve buğdaya da çöktüler. Uzay teknolojisi kadar destek verilen bir sektör bu. Türkiye’de bir evrakla tohumculuk yapanların olduğu bir ülkeyiz. Avrupa’da en başarılı sektörüz ama bin tohumcu olacağına 50 tane Yüksel Tohum olsa bize yeter. Bizim ihracatının yüzde 80’i yabancı firmalardan. Diğer sektörlerde Türkiye döviz kazanıyor. Ama bunlardan ülkemiz döviz de kazanmıyor.”

TMO’NUN FİYATLARI ÖZELİN MALİYETİNİN ALTINDA
Türkiye’de milli tohumculuğun gelişmesi ve küreselde rekabet gücü olan milli firmaların artması için yapılması gerekenleri anlatan Trakya Tohumcular Derneği Başkanı Toruk, “Bilime inanıyorsak kötü tohumu satamayız. İlla yerli olacak diyemeyiz. Ama devlet destek verirse yabancı ile rekabet edebilir hale geliriz. Parası olan Ar-Ge yapıyor. Tohumculuktan kazandığı parayla arsa alan, villa alan, tarla alana destek verilmesin. Arge yapana destek verilsin. Yanlış desteklemeler devam ediyor. Dünya çapında firma yaratmak istiyorsanız Yüksel ve May gibi. Sermaye artırımı yapılarak bu firmalara Ar-Ge desteği verilmesi lazım. Ar-Ge desteği limitsiz olmalı. Firma seçilmeli herkese destek verilmemeli. Türkiye’yi yönetenler tohumculuktaki kontrolü tam yapsın. Bu tam olmadığı için doğru yapan ile yanlış yapan arasında fark olmuyor. Birçok konuda sahtekarlıktan dolayı haksız rekabet var. Bundan dolayı sermaye artırıp Ar-Ge yapamıyoruz. Bu ülkede Koç, Sabancı, Kolin tohumculuğa girdi ama çıktı. Yeni girenler de bence çıkacaktır. Ar-Ge ile çeşit geliştiriyorsunuz milyonlarca lira harcıyorsunuz… Geçen sene TMO buğday ve arpaya destek verdi. Türkiye’deki bütün firmalar TMO’nun açıkladığı fiyatın yüzde 10 üstünde verir. Buğdayı 8, arpayı 7 liradan aldık. Bunun Ar-Ge’si, tohum işlemesi, ilacı, çuvalı vs. var. Maliyeti ne kadar olur? Bizim dernek hesapladı: arpa 11.7, buğday 12.5 lira. TİGEM’in tohum fiyatları 9 lira arpa, 10.5 buğday! Bizim buna mal ettiğimizi en büyük üretici bizden daha ucuza satarsa kim bu alana yatırım yapar?
TAGEM’İN ÜRETTİĞİ ÇEŞİTLERİ TİGEM KULLANMIYOR
Şu anda gerçek anlamda Ar-Ge yapan devlet kurumu TAGEM’in (Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü) çeşit ürettiğini ama TİGEM’in (Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü) hala 1990’lardaki çeşitleri ürettiğine dikkat çeken Trakya Tohumcular Derneği Başkanı Toruk, devletin kendi Ar-Ge’sine güvenmediğini ifade etti. “TİGEM fiyatı 9 lira açıklayınca tohumcular da rekabet etmeye çalışıyor. 9 liraya satabilmek için özel de bir yerlerden kısıyor.” diyen Toruk, verimde buğdayda ülke verim ortalamasının 265 kilo olduğunu, oysa sarı tohumda bunun 730 kilo ve Tekirdağ’da da 450’ye çıktığını not etti.
TMO ALIM BAREMİNİ BIRAKSIN
TİGEM’in 30-35 yıllık çeşitleri satarak rekolteyi düşürdüğünü iddia eden Toruk, şu eleştirileri dile getirdi: “TAGEM’den alıp satsın. Yeni TMO Genel Müdürü’nü tenzih ederek söylüyorum; verimin 250 kiloda kalmasının nedeni TMO’dur. Dünyada 4 buğday vardır. Kazan, Avustralya, Kanada, Meksika.. Alan geniş olunca kaliteye bakılır. Dar alanda verime bakılır. Holladan’da 700, Almanya’da 700, Bulgaristan’da 500 kilo…Birinde protein 14, birinde 11. Yüzde 30 ile 70’i karıştırıyor ekmek yapıyorlar. Ülkeye yüksek verimli çeşitler giriyor. Bunlar verimi artıracak. Bir çeşit 500 kilo veriyor. Bir çeşit 800 veriyor fiyatı ondan düşük. TMO barem diye isim koymuş. Denemeler yapıyorlar. Çeşitli sınırlar koymuş çeşit ismi diye yayınlıyor. Çeşit ismini bırakın anlık kalite değeri ile yağışın durumu bile etkiliyor. İsme göre alınmasın. Devletten para pul değil eşit şartlar istiyoruz. Kontrolü iyi yaparlarsa bu da düzelecektir. TMO’ya soru; biz üretimi nasıl 30-35 milyona çıkarırız? On kişi sektörden çekiliyor 20’si giriyor. Ülke tohum eleme çöplüğüne döndü. Çiftçiye sertifikalı tohum desteği verilmesi lazım.”

YABANCILARLA REKABET EDİN
Ülkedeki üreticilerin kabaca 150 bininin sertifikalı tohum kullandığı bilgisini veren Toruk, “Bunlar da cebinde para olmadan tarım krediden alanlar. Oysa bir milyon üretici var. Büyük şirketler buğdayla uğraşmıyor. Rekabet olduğu için girmiyorlar. Biz de kamuya hibrit ayçiçeği, mısır üretin de yabancılarla da mücadele edin diyoruz. Yabancı bir firma Rusya’ya 8-10 dolara Rusya’ya sattığı tohumluğu ülkemizde 25-26 dolara satıyor. TİGEM’e Ar-Ge ile uğraş hibrit ayçiçek üret denildiği zaman ‘biz ona bakmıyoruz’ diyorlar. Yerli milli iseniz hibritlerde bunu üreteceksiniz. Bizim derdimiz dünya markası olmak ülkeye görevimizi yapmak” ifadelerini kullandı.

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.